God hield Zijn adem in

In de kerk wordt elke week een kaarsje extra aangestoken. Zelfs al zou je de taal in zo'n kerk niet verstaan, maar wel christen zijn, dan nog zou je weten: het is Advent.

Het is de stilte voor de Kerst, de verwachting. Niet het ongeduldige wachten bij de bushalte als de bus te laat blijkt te zijn, of de dienstregeling op de kop blijkt gegooid. Meer het wachten terwijl je gewoon met je dagelijkse beslommeringen doorgaat. Wat dat betreft lijkt het op een zwangerschap en de associatie met Maria, de moeder van Jezus is snel gelegd.

 

 

Je kunt je afvragen waarom de Messias nu precies in een tijd werd geboren van bezetting. De Romeinen bezaten het land. Israël was een onderdeel van het grote rijk geworden met een keizer aan de top die als een god werd gezien. Het kan zijn dat daardoor de boodschap van Jezus Christus juist sneller is verspreid. Via de handelswegen van het Imperium, via snelle schepen naar het Middellandse Zeegebied. Naar grote havensteden. Rome kreeg er lucht van: het New York en het Washington van die tijd.

Jezus werd precies op het goede moment geboren.

Maar of Maria, die met Jozef van Nazareth naar Bethlehem reisde, dat al helemaal kon voorzien? Ik denk het niet.

Het was nog de stilte voor Kerst.

En toen het kindje werd geboren hield God Zijn adem in.

 

South Western Townships

Op de dag waarop Nelson Mandela werd vrijgelaten kleurden we het schoolbord onder met groen en geel krijt. De kleuren van het ANC, inclusief het zwart van het bord zelf,  prijkten zo in het leslokaal van Bibliotheekacademie in Den Haag.  Al weet ik niet meer of dat precies op 11 februari 1990 was of een dag daarna. Als studenten leefden we  in een revolutionaire tijd. Wij maakten het mee: de val van de Muur, de omverwerping van dictatoriale regimes en bij de dageraad van het laatste decennium van de 20ste eeuw, de afschaffing van de apartheid in Zuid Afrika.

Ik kon toen nog niet bevroeden dat ik meer dan dertien jaar later midden in Johannesburg zou staan. Na drie weken reizen door het noordwesten van Zuid-Afrika, Namibië en Botswana, neemt gids Joe ons mee naar South Western Townships, oftewel Soweto. Per snelweg verlaten we downtown Johannesburg naar de stad die jarenlang synoniem stond voor de strijd tegen de apartheid.

Journaalbeelden uit de jaren '80 staan me weer helder voor de geest. Valleien met talloze optrekjes, golfplaten daken, doorsneden door hoogspanningsmasten, overal mensen op de been.

"Vroeger mochten we geen elektriciteit hebben, hoewel we naast de masten woonden, nu mag het wel, maar is er geen geld voor," vertelt Joe.
We zullen nog veel meer plekken zien. Zelfs het busstation heeft symboliek. Ooit was er een protest waarbij men weigerde gebruik te maken van de bus.
Het Hector Pieterson Monument maakt veel indruk en herinnert aan het bloedbad op demonstrerende scholieren in de grimmige junidagen van 1976.

De zon gaat onder en er steekt een koude juliwind op in Soweto. We komen bij een eenvoudig bakstenen huisje. Het huis waar Mandela woonde en van waaruit hij werd weggevoerd naar de gevangenis. Maar de man die uit dit huisje werd weggevoerd, kwam ongebroken terug en was bereid zijn vijanden te vergeven en werd president van Zuid Afrika.

Het maakt de avondkou een stuk draaglijker.

Het einde van de droom

Enkele weken geleden stond in Trouw een artikel over onderzoek naar de zogenaamde wekdromen. Daar waar je wakker van wordt, blijkt te worden verwerkt in je droom. Ik zal niet in gaan op de wetenschappelijke analyses in dat stuk, maar herkenbaar is het wel.

Vaak is het de wekker die de droom verstoord, of die je uit je droom verlost.

Je bent net opgestegen met het vliegtuig op weg naar een zonovergoten vakantie op Lanzarote en er weergalmt een soort alarm in het toestel. Dat blijkt dan je wekker te zijn. Helemaal geen vakantie, je moet gewoon weer aan het werk.

Ik droomde een keer dat ik in een druk zaaltje zat met vage personen die onsamenhangend met elkaar kletsten. Er was een merkwaardig mannetje bij, een soort kabouter, leek het wel, die ineens op lage toon begon te brullen.

Het was mijn wekker.

 

Jaren geleden, het moet eind jaren tachtig zijn geweest, beleefde ik een einde aan mijn droom dat niet door mijn wekker kwam. Ik droomde dat rond mijn ouderlijk huis postbodes slopen die van alles door onze brievenbus gooiden. Soms joegen we ze weg, maar de bodes  kropen weer terug en wierpen weer allerlei onleesbare brieven door de deur. Ik ging letterlijk voor de deur liggen om de postbezorgers op heterdaad te kunnen betrappen. Ineens gooide iemand een zeer zwaar telefoonboek door de gleuf en die kwam op mijn arm terecht. Ik schrok daar wakker van en het bleek dat ik op mijn arm had liggen slapen.

Het einde van de droom is altijd verrassend.

Hemelse herfst

"De herfst vind ik het mooiste seizoen," zegt Liesbeth, het nichtje van Nicolien.

Het is weer het jaargetijde voor de traditionele herfstwandeling in het bos.
"Hoe denken jullie daarover, zal het straks, als er een nieuwe hemel en nieuwe aarde is, ook herfst zijn?"

"Poeh, er zal geen vergankelijkheid meer zijn, geen dood," peins ik. "In de herfst sterft alles af, dus ik ben bang dat die herfst later gaat sneuvelen. Die wordt afgeschaft."

"Eens komt de Grote Zomer, zeggen ze. Dus ik denk dat de hemel later een altijddurende zomer zal zijn," zegt Nicolien.

"Super!" roept Willemijn, het jongere nichtje. "Eeuwig naar het zwembad. Altijd vakantie."

"Saaaai," moppert Liesbeth. "En je zult er wel niet kunnen flirten, want ik vraag me af of je daar wel verliefd kunt zijn. Dus wat heb je dan aan zo'n zwembad, een eeuwigheid baantjes trekken zeker."

"De blaadjes vallen wel van de bomen en dat sterft af, maar de boom zelf blijft in leven. Ik denk dat de herfst later toch nog wel bestaat," zeg ik.

"Maar hoe zit het dan met de spinnen die webben weven. Die vangen insecten die natuurlijk dood gaan." Liesbeth is nog niet overtuigd.

"Misschien zijn ze er wel, maar vangen ze besjes of kleine blaadjes," veronderstelt Nicolien.

"Spinnen in de hemel? Jij bent gek," protesteert Willemijn.

Maar voor Liesbeth is dat geen probleem. "Ik vind webben mooi, vooral als er kleine druppeltjes in hangen. Dat moet blijven vind ik."

"Paddenstoelen zullen er ook vast zijn, maar dan allemaal eetbaar. En schimmels ook, want je hebt schimmelkaas." Ik denk hardop. De natuur zonder de factor dood zal toch totaal anders zijn.

"Als er herfst is op de nieuwe aarde, dan is er dus ook winter. Ja doei." Willemijn gooit een handvol bruine bladeren richting Liesbeths hoofd, maar ze dwarrelen eigenwijs langs haar rug naar beneden.

"Misschien is het er allemaal tegelijk," oppert Nicolien. "Sommige bomen worden knalrood herfstig en daaronder bloeit een sneeuwklokje. 's Nachts een flinke sneeuwbui, maar overdag kan het 25 graden worden."

Best mogelijk dat je in die hemelse herfst door rood-gouden wouden wandelt onder een fel blauw uitspansel. Indian Summer voor altijd, denk ik later na onze aardse wandeling.

Wie weet.

Koe op de kansel en andere micropreekjes

In maart (19 maart 2013) maakten we al kennis met het Twitter-universum van Stefanie, de vriendin van Nicolien. Ik pikte er na die tijd weer drie uit en ondervroeg haar over deze tweets, micropreekjes van maximaal 140 tekens.

 

De man staat boven de vrouw omdat de man eerder werd geschapen??? De dieren werden eerder geschapen dan de mensen... (16 maart 2013)

Stefanie: In deze tweet schop ik een beetje tegen het standpunt van sommige kerken om vrouwen niet tot het ambt toe te laten. Let wel, dat hebben ze van Paulus himself, lees 1 Timoteüs 2:14 maar eens. Adam kan wel als eerste geschapen zijn, maar de dieren waren eerder. Dus ik stel voor dat er in die kerk een koe de preekstoel mag bestijgen die de gemeente mag toe loeien!

Overigens, in mijn kerk mogen vrouwen wel toespraken houden (ik ben evangelisch).

Jezus Messias is voortgekomen via ogenschijnlijk onvruchtbare moeders. Zijn voorgeslacht alleen al is een wonder. (12 november 2013)

Stefanie: Neem bijvoorbeeld Sarah die pas op zeer hoge leeftijd Isaak kreeg. Het lukte bij Rebecca ook maar niet tot dat ze uiteindelijk een tweeling kreeg: Jacob en Esau. Overigens is die hele stamboom van Jezus er een van rare vergroeiingen en bijzondere takken. De hoer Rachab zit er in, Ruth, de vreemdelinge uit Moab, Batseba, het liefje van David en ga zo maar door. Uiteindelijk komen we uit bij Jozef en dat is de biologische vader niet eens. Toch zie ik daar voortdurend Gods hand in. Gods hand in de menselijke soap die geslachtsregister heet.

 

Als Jezus vandaag de dag zou zijn omgebracht, aanbaden Zijn volgelingen dan een beeld van een man op een elektrische stoel in de kerk? (11 augustus 2013)

Stefanie: Dat hele kruis, dat martelwerktuig uit de Romeinse tijd, staat zo ver van ons bed. En we hebben al zo vaak afbeeldingen van Jezus aan het kruis gezien, dat het, mij in ieder geval, helemaal niets meer doet. Toen ik me dat realiseerde, schrok ik wel. Doet het mij niets meer? Ik dacht: als we het verhaal eens naar anno nu zouden trekken. Dan staat er een elektrische stoel voorin de kerk met Jezus daarin. Hij zit daar in plaats van mij! Dat is confronterend, dat is ronduit schokkend, maar haalt het evangelie van dood en opstanding wel in één klap terug naar onze tijd en onze omstandigheid.

 

Meer microblogjes van Stefanie? Volg haar via @StefanieKletst op Twitter.

Geloof: verstand of gevoel?

Is geloven een kwestie van gevoel, of een zaak van het verstand? Er werd afgelopen zondag over gepreekt en ook in de Bijbelkring was het een onderwerp.

Een puur verstandsgeloof, dat is op wetenschappelijke wijze de Hemel ontdekken. Zit in de donkere materie van het heelal God soms verscholen? Had God niet de Tien Geboden op de Maan kunnen beitelen, hadden we Zijn aanwezigheid 's nachts kunnen zien.

Een puur gevoelsgeloof is luisteren naar je hart. Voel je vreugde? Misschien is dat de aanwezigheid van de Heilige Geest. Ben je angstig? Dan zal God vast ver weg zijn.

Twee uitersten en alle twee leiden ze tot niets.

 

Ik vergelijk het met een rivier. In de beddingen van de rede, stroomt de rivier van het gevoel. Is er geen bedding en is er geen oever, dan raak je op drift in een eindeloze en oeverloze gevoelszee. Je bent heerlijk vrij, maar je hebt nergens houvast, je waait met alle winden mee.

Maar een rivier zonder water is niets meer dan een droge bedding, een smalle vallei. De prachtige Kloof van het Verstand is schitterend vormgegeven, maar zonder stroming behoorlijk vruchteloos.

Het is een wisselwerking, geloven met je gevoel en je verstand. Maar het belangrijkste is: geloven is doen. Gaan varen dus op die rivier en de oevers in de gaten blijven houden.

Eeuwig bewaren

Hoog-Amsterdam, 6 november 3013

Tijdens opgravingen in het Saksisch Waddengebied tussen het eiland Veluwe en de zandplaat Holten werd een waterdichte kluis met daarin zeer bijzondere documenten gevonden. Het betroffen archiefdossiers van origineel smartloos papier uit het einde van de 20ste eeuw. Volgens de archeologen Adonis Vanwyk en Chalida Simonissen zijn de documenten afkomstig uit de verzonken stad Deventer die ongeveer op die plaats moet hebben gelegen. 

Simonissen: "Uit bewaarde digitale bronnen kunnen we ons wel een beeld vormen over het dagelijks leven uit die stad, maar deze papieren documenten geven ons veel extra informatie."
"We zien bijvoorbeeld aantekeningen van balpen-inkt in de kantlijn, waarschijnlijk afkomstig van een ambtenaar uit die tijd. En er zijn zelfs vlekken op papier van een populaire drank uit die periode: koffie genaamd," aldus Vanwyk.
Binnenkort kunnen de documenten mentaal worden gedownload naar het hersennetwerk van zowel bio-mensen als humanoïden.

 

 

Archiefdocumenten worden geselecteerd in te bewaren en te vernietigen dossiers. Het kan lang duren voordat een document kan worden vernietigd: bij ons in het archief staan enkele dozen die pas weg mogen in 2058. Een leuk karweitje voor onze opvolgers.

Sommige dossiers worden permanent bewaard. "Eeuwig bewaren" zeggen we dan en eigenlijk moet ik daar altijd een beetje om lachen. Oorlogen, economische crises, natuurrampen, door de eeuwen heen blijft er niet zoveel bewaard. Misschien dat digitale bestanden langer mee zullen gaan, maar ook daarover hebben we eigenlijk maar weinig zekerheid.

 

 

Het bovenstaande nieuwsbericht uit de 31ste eeuw laat zien dat de vondst van papieren documenten over duizend jaar tamelijk uniek zal zijn. En het lijkt wel of onze verre nazaten meer geïnteresseerd zijn in penaantekeningen en koffievlekken. Want wat wij anno 2013 interessant vinden, daar halen generaties na ons misschien de neus voor op.

Net zoals wij mensen geen toren tot in de hemel kunnen bouwen, zijn we ook niet in staat om aardse dingen eeuwig te bewaren. Wat eeuwig dan precies is? In Twente hebben ze daar een prachtige uitdrukking voor. Als iemand overlijdt, is die 'uit de tijd gestapt'. Je stapt uit de tijd, de eeuwigheid in. Verlost van permanente bewaring.