Rusland,
het geheimzinnige rijk achter het IJzeren Gordijn. Door een
aardrijkskundeleraar – ten tijde van de Sovjet Unie – het Gemenebest der
Gelukzaligen genoemd. Als de klas te onrustig werd, dreigde hij:
‘Als
iemand nu nog een keer zijn mond open doet, ga ik concentratiekampje spelen.
Mijn bureau is Moskou, de drempel is de Oeral en de rector is Siberië!’
Inmiddels
is het Rijk opengesteld, maar nog altijd onberekenbaar. Toch zwierf ik enkele
jaren geleden gewoon door de straten van Moskou en besefte ik dat Europa zoveel
meer is dan de EU. Europa, dat is dat continent dat zich uitstrekt van de Oeral
tot aan de Azoren.
In
een souvenirshop aan de Arbat kochten we voor 3300 roebel Matroesjkapoppetjes die de leiders van de
Sovjet Unie en Rusland uitbeeldden. Van de aardrijkskunde naar de
geschiedenisles. Lenin is de grootste, daarna volgen Stalin, Chroesjtsjov, Brezjnev
en Gorbatsjov. Na het uiteenvallen van het ‘Gemenebest der Gelukzaligen’ volgen
nog twee kleine poppetjes: Jeltsin en Medvedev.
Twee
dingen vallen op: Andropov en Tsjernenko, twee communistische tussenpausjes uit
de jaren tachtig, tussen Brezjnev en Gorbatsjov in, ontbreken. Ach, wie kent ze
nog? Ze waren er maar kort.
Het
tweede dat opvalt: Poetin ontbreekt. Toen we de poppetjes kochten was Medvedev
president, na acht jaar Poetin. Maar hij kwam terug vanaf 2012. Misschien dat
hij dacht: alles wel, maar dan word ik wel heel erg klein. Overigens waren er
wel matroesjka’s met Poetin: meteen enige duizenden roebels duurder.
De
politieke matroesjka’s kijken onze woonkamer in. Beetje controversieel is het
wel; die tronie van Stalin bijvoorbeeld, de moordenaar van miljoenen. Niemand
zal het in zijn hoofd halen de kop van Adolf Hitler in zijn huiskamer te
plaatsen.
Enfin…
