Totaal aantal pageviews

donderdag 21 december 2017

Jij tovert regenbogen in een grijze wereld


Het raam wordt de kerkruimte binnengereden. Eén vierkante meter, kleurrijk maar toch ook weer niet duizelend. Iris loopt er wat onzeker achteraan. Fay legt haar hand op haar schouder. De pastoor loopt op de twee vrouwen af en geeft handen.
‘Ik was bang dat-ie onderweg zou sneuvelen, het ziet er zo kwetsbaar uit,’ zegt hij.
‘Juist daarom is het zo mooi,’ zegt Fay.
‘Als kind speelde ik al met glas,’ vertelt Iris. ‘Ik heb me er een keer aan verwond, daarna nooit meer. Het is venijnig en ook kwetsbaar materiaal.’
‘Ik vind het prachtig,’ zegt de pastoor. Hij doet zijn bril af en bestudeert het glas-in-lood van dichtbij.


Explosie


Het lijkt op een explosie. Een intense lichtbron in het midden, uitwaaierend in regenbogen. Ze was – bij wijze van therapie - aan een mozaïek van oude tegelstukjes begonnen, maar bedacht halverwege dat ze met glas wilde werken.
Het is nu meer dan een half jaar geleden. Operaties, CT-scans, Posttraumatisch Stresssyndroom, ze heeft er ondertussen genoeg van: behandelkamers en ziekenhuisbedden. Het hoeft ook niet meer. Hoewel de littekens op haar buik en zij herinneren aan de explosie van geweld, is haar gezondheid nu best goed.



Strijdbare vastberadenheid


Ze gaat gewoon weer haar gang. Rondjes hardlopen in het park of door het bos met een strijdbare vastberadenheid. Ze laat zich niet langer meer gijzelen door angst.
Ze heeft trouwplannen. Gek, dat zo iets in een stroomversnelling is gekomen. Ze houdt meer van Stefan dan ooit. Misschien kinderen? De gynaecoloog heeft gezegd dat dáár geen blijvende beschadigingen meer zijn, dus in principe kan het. Ze vind het op zich heerlijk om intiem met Stefan te zijn, maar het maakt haar (en ook hem) onzeker waardoor het niet meer zo onbevangen is als vroeger. Ze heeft het gevoel dat haar hele seksualiteit opnieuw uitgevonden moet worden.




Jezusbeeld


‘We bevestigen jouw kunstwerk daar aan de muur en doen er een felle lamp achter,’ wijst de pastoor.
Ze is eigenlijk helemaal niet kerkelijk. Dat Fay haar heeft gered van een zekere dood, is voor haar het bewijs dat er een hogere macht moet zijn. Ze las op een site dat je al jouw verdriet voor de voeten van Jezus mag werpen. Makkelijk gezegd. Ze kreeg een idee. Ze zocht wat  tegelscherven bij elkaar, besloot dat dit haar kapotgeslagen leven was, en ging er mee naar een kerk in de binnenstad.  Ze gooide de scherven onder aan een Jezusbeeld. Pastoor in paniek en zij barstte in huilen uit. Het uiteindelijke gevolg is dat naar glas-in-lood creatie nu in deze kerk is.




Kwetsbare kracht


‘Dat glas straalt een kwetsbare kracht uit,’ zegt de pastoor. ‘Het materiaal is broos, toch weet je er met een verfijnde perfectie kunst uit te scheppen.’
‘Ik heb er vaak ’s nachts aan gewerkt,’ zegt Iris. ‘Als ik weer een nachtmerrie had, besloot ik glas te gaan snijden.’
Ze doet even haar ogen dicht. Dit is haar toekomst. De zolder moet atelier worden. Ze wil experimenteren en proberen. Cursussen volgen. Glas zal steeds haar materiaal zijn. Ze zal exposeren in galeries en musea. Ze gaat dat gewoon doen. Made by Iris. Ze vlogt er nu al over en zet haar filmpjes op YouTube.
‘Dat ene filmpje op YouTube vond ik best heftig,’ zegt de pastoor. ‘Toch vond ik het indrukwekkend. Het is een soort moderne Psalm, ruw en rauw.’



Ik heb een naam


In het filmpje zie je Iris hardlopen door het park. Tussendoor fragmenten waarin glas aan gruzelementen wordt geslagen. Rode verf sijpelt tussen de scherven als was het bloed. Dan beelden van vrouwen die krav maga beoefenen, heavy metal op de achtergrond. Die opnames schoot ze in de sportschool bij haar in de buurt. Vervolgens het betraande gezicht van Iris zelf, gefilmd door Stefan. Trieste vioolmuziek erbij. En daarna haar vingers met roodgelakte nagels die de stukjes glas bijeen zoeken. Allerlei gekleurde stukjes glas die een regenboog vormen. Speeldoosjesmuziek. Haar stem als statement, een geprojecteerde Engelse tekst als vertaling.

‘Ik ben geen anoniem slachtoffer van een zedenmisdrijf. Ik ben geen lustobject dat je na gebruik kunt dumpen in de struiken. Ik ben een universum van dromen en gedachten.
Ik heb een naam. Ik heet Iris. Ik ben een dochter – het enige kind - van mijn ouders. Vriendin  van mijn grote liefde. Ze hebben de buik van mijn moeder  opengesneden om mij ter wereld te laten komen. Voluit noemden ze mij Iris Lucia. Jij tovert regenbogen in een grijze wereld, stond er op mijn geboortekaartje. Ik zal regenbogen blijven toveren zo lang ik leef.’




Regenbogen voor altijd


Ze loopt met Fay naar een hoekje van de kerk om kaarsjes te branden. Haar gedachten dansen als muggen door haar hoofd. Dat filmpje gaat behoorlijk viraal. Heeft ze er wel goed aangedaan om het op internet te zetten? Ze deelt haar zorg met Fay.

‘Ik vind het dapper dat je het hebt gepubliceerd,’ zegt haar vriendin.

‘Straks denken ze dat ik mijn trauma uitbuit omwille van mijn kunst.’

‘Natuurlijk niet,’ weerspreekt Fay haar. ‘Je hebt je kwetsbaar opgesteld, maar daaruit put je ook je kracht. Het maakt ontzettend veel los bij mensen die iets dergelijks hebben meegemaakt. Ze identificeren zich met jou.’

Iris knikt. ‘Ik zou ze allemaal willen troosten, maar ik heb er de kracht nog niet voor.’


Fay knielt en steekt een kaarsje aan.

‘Ik heb genoeg aandacht gekregen,’ zegt Iris. ‘We steken vandaag kaarsjes aan voor alle slachtoffers van incest en huiselijk geweld.’ Ze koestert de pasgeboren vlammetjes.

Wat zou erger zijn? Tien minuten horror of een jeugd vol misbruik. Het is de vergelijking tussen een explosie en een veenbrand. De veenbrand is erger, besluit ze. Ze wil het zo graag relativeren. Ze kijkt naar de vlammetjes. Haar ogen worden vochtig. Ze ziet een vloeiend haardvuur en regenboogjes aan de randen.

Ze is opnieuw geboren. Fay bracht haar ter wereld. Ze heeft rivieren gehuild, maar nu mag de zon weer knipogen. Zij tovert regenbogen, voor altijd.



Geen opmerkingen:

Een reactie posten