Liturgie met vijf zintuigen

Een stevige preek met drie punten. Heel veel zingen. Gebed door de predikant. De zegen.

Allemaal liturgische onderdelen in een kerkdienst met een belangrijke overeenkomst: slechts één zintuig wordt geprikkeld. Het oor. Misschien preekt de dominee met forse armgebaren, zodat het oog ook nog wat te doen heeft, maar anders draait het eigenlijk voornamelijk om het gehoor. Op zich is daar niets op tegen, maar de wereld bestaat ook uit beelden, kleuren, geuren, smaken, tastzin.

Als de kerkdienst louter luisteren is, slaat de verveling al snel toe. We zingen breng dan een offer, een zoete geur... maar we blijven netjes op de stoel zitten. Dit kan de Schepper toch nooit bedoeld hebben.

 

Liturgisch bloemschikken

 

Gelukkig zie je dat in diverse kerken liturgische onderdelen als aanbidding, prediking, gebed toch met wat meer creativiteit worden ingevuld. Vlagzwaaien, toneel, mime, een bloemschikking, een interactieve preek met Twitter, maar ook wierook of talloze schilderingen en iconen.  

Een paar weken terug zag ik een voorstelling van een theatergroep waarbij een gebed visueel werd gemaakt. Het 'probleem' waarover werd gebeden beeldden ze uit met een zwarte doek. God de Vader, Jezus en de Heilige Geest waren achtereenvolgens rode, witte en gele doeken. De 'Goddelijke doeken' troostten de bidder en tegelijkertijd probeerden ze het 'probleemdoek' te verjagen.

Een geestelijke strijd die zich voor je ogen afspeelde.

 

En dan hebben we het nog niet over smaak gehad. Tijdens de Joodse Paasmaaltijd (Seider) krijg je op een gegeven moment een stukje mierikswortel te eten. Alsof je slijmvliezen overkoken. Alsof je alle tranen huilt die er maar te huilen zijn. De slavernij, de onderdrukking wordt zo proefondervindelijk gemaakt. Je vergeet het nooit meer!

In het Nieuwe Testament lezen we over elkaar begroeten met de 'heilige kus'. En hug of een knuffel voor mijn part. Ik zie het nog niet zo snel gebeuren, maar ja, het staat er wel.

En je hebt altijd mensen die na zo'n knuffel-, Twitter-, vlaggezwaai- en mieriksworteldienst terug verlangen naar vroeger. Naar die degelijke overzichtelijke driepuntenpreek.

Wel het liefst met scherpe punten...