Skopje: schitterende kitsch

"Wat heeft onze hoofdstad niet wat andere hoofdsteden wel hebben," moet het gemeentebestuur van Skopje enkele jaren geleden gedacht hebben.
Men bezocht Parijs en Praag, zwierf rond door Rome. Vanuit de internationale gemeenschap werden er financiële bronnen aangeboord en een scala aan Macedonische architecten aangetrokken.

Ik moet zeggen dat mijn eerste indruk van Skopje redelijk belabberd was.  Heel veel verwaarloosd beton, bergen troep op straat en een allegaartje van bouwstijlen. Voeg daar een temperatuur van 35 graden Celsius aan toe en ik waande me ter hoogte van de evenaar.

 

Ondanks de aardbeving van 1963 en de daaropvolgende wederopbouw naar socialistisch principe, is er wel degelijk historie in de Macedonische hoofdstad. De Oude Bazar aan de voet van de Burcht met smalle straatjes, oude kerken en moskeeën is zeker de moeite waard, ook al moet je niet teveel van de route afwijken, anders kom je in naargeestige stegen en op door onkruid overwoekerde binnenplaatsen.

Maar dan het gloednieuwe centrum van Skopje. Er staan gebouwen die lijken op het antieke Rome, over de rivier - naast de oude Stenen Brug - zie je een nieuwe brug die toch wel wat lijkt op de Praagse Karelsbrug. Er is zelfs een heuse Arc de Triomphe. Een gigantisch ruiterstandbeeld van Alexander de Grote met speelse fonteinen vormt de klapper.

 

 

En er is een rivier (een beetje stad moet een rivier hebben) waar je 's avonds heerlijk langs kunt slenteren en naar al die nieuwe, prachtig verlichte, gebouwen kunt kijken. Als de zon onder is worden de standbeelden en fonteinen met allerlei kleuren verlicht.  Er zijn muzikanten en verkopers van lichtgevend prularia en er is een vuurvreter aan het werk.

Je mag het allemaal kitsch vinden. Het kan misschien wat weg hebben van Las Vegas, maar Skopje bruist.

Toch beter dan slecht onderhouden beton en naargeestige stegen.

Op de koffie in Ratevo

Blauwnevelige bergen. In de verte moet Bulgarije liggen. In het dal zie je een stuwmeer. De natuur bij Berovo, in het oosten van Macedonië, nodigt uit tot lange wandelingen.

Een wandeling naar een  bergtop begint bij de stuwdam. Als we de dam naderen zien we dat de toegang nadrukkelijk wordt versperd. Soms heb je van die aarzelende versperringen, waar je gewoon overheen stapt of onderdoor kruipt en dan net doet alsof je neus bloedt, maar deze barricade, hoewel je je er nog wel langs zou kunnen wurmen,  is overtuigend.

Er komt een man poolshoogte nemen. De dam is verboden terrein, gebaart hij. Of we dan misschien alleen er naar toe mogen lopen om een foto te maken. Hij knikt.

We mogen het bouwwerk even zien, maar er overheen lopen en de bergwandeling maken gaat dus niet.

Er klinkt een onheilspellend gedonder.  Aan een kant ziet de lucht loodgrijs. Wellicht is het sowieso geen goed plan om te wandelen.

 

En zo komt het dat de plannen voor vandaag worden omgegooid. En deel van de groep gaat naar de markt van Berovo, een ander deel rijdt naar een dorpje buiten de stad. Ratevo heet het dorp en heeft zich in de flanken van de heuvels genesteld. Vervallen boerderijen en een knus dorpspleintje. Van hieruit zou je ook een mooie wandeling kunnen maken, over golvende heuvels, langs schuren en hooibergen. 

Er klinkt opnieuw gedonder, aan de horizon bliksemt het. Een oudere vrouw wenkt ons. Onder een afdak op het boerenerf staan stoelen en een tafel.  We zien een ketel op een houtkachel.

"Kafe," zegt ze.  Natuurlijk willen we dat wel. Er is trouwens ook čaj, thee.

 

We zitten met z'n allen onder het afdak als de regen met bakken uit de hemel valt. De vrouw gooit wat extra hout op het vuur en zet het water op.

Bij de koffie moet je het drab laten bezinken, de thee is heet water met kruiden uit de bergen. Het blijft niet bij drinken: er komt brood op tafel, gebakken courgetteplakjes, een schotel van prei met geitenkaas en room. De twee kleinzoons worden er bij gehaald voor toelichting in het Engels. Ze willen een selfie maken met ons erbij. Want in deze wereld van houtkachels en paardenkarren is ook een smartphone een normale verschijning.

Eindelijk breekt de zon weer door en doet de verre bossen dampen. We lopen weer terug naar de auto.  Geen sportieve wandeling vandaag, maar toch een bijzondere belevenis in het landelijke Ratevo.