Verloren voorwerpen

Gezien in het Vondelpark: het Vindhek. Vind je iets, hang het verloren voorwerp aan het Vindhek. Ben je juist iets kwijtgeraakt: ga daar dan ook kijken en wie weet vind je het weer. Er zijn veel meer Vindhekken in Amsterdam en ook al een paar in Utrecht.

Soms hoeven voorwerpen niet echt verloren te zijn. Ik heb wel eens dat ik iets vind dat ik niet eens kwijt was. Toch komen dan de herinneringen weer. De afgelopen tijd vond ik dingen waarvan ik dacht: ach, dat heb ik ook nog.

Mijn eerste kinderschoentje bijvoorbeeld. Of een dominospel die ik ooit als kleuter kreeg. Dia's van een voorbije vakantie. Door alle digitaliseringsmogelijkheden van tegenwoordig zou je het bijna vergeten zijn: een groot scherm in de huiskamer, de lichten uit en met z'n allen gezellig dia's kijken.

Een ansicht van mijn ouders. Groeten uit Lunteren. Ze logeerden in Hotel de Werelt. De zomer van 2003? Veel ouder zijn tijdschriftjes die ik zelf ontwierp en schreef. Wereld noemde ik het wetenschappelijke magazine. Na een paar nummers doopte ik het blad om in WODEL (Wetenschap Onderzoek Doe En Leerblad). Bestaat het monster van Loch Ness? kopt de Wereld van april 1981. Ik was toen twaalf. En natuurlijk ging het over de Space Shuttle die rond die tijd gelanceerd werd.

In de WODEL van maart 1982 een depressief artikeltje over het einde der tijden: milieuvervuiling en een atoomoorlog. We mogen blij zijn als we het jaar 2000 halen. Wat een 'doemdenken' voor een jongetje van dertien. Maar ja, het waren de jaren van de Koude Oorlog, No Future en De Bom van Doe Maar.

Na dertien nummers hield ik het tijdschriftschrijven voor gezien.

En ik vond nog een plattegrond van een zelfverzonnen dorp waarin ik wel had willen wonen. Wanneer getekend? 1980? Het ligt vlakbij bossen, duinen en zee. Verbonden met een snelweg en een spoorlijn. Opvallend zijn de vele kerken in mijn dorp: drie Hervormde, drie Gereformeerde en twee Rooms Katholieke kerken.

Een paar verloren voorwerpen en een wereld aan verhalen gaat open.

Drink met een vrolijk hart je wijn

De zaterdagavond voor Pasen was er een Paaswake in de grootste kerk van onze stad. Het Avondmaal bestond dit keer uit het dopen van een hostie in de wijn, op Rooms Katholieke wijze dus. 

Allerlei soorten Avondmaal heb ik gevierd. Staand in een kring,  lopend langs ouderling, dominee of priester, gewoon zittend in de kerkbank. Maar soms ook in de open lucht, waarbij stukken brood door de menigte werden gebroken en uitgedeeld. Een enkele keer ook aan tafels.

                                      Bruiloft te Kana, plafondschildering

Doorgaans wit brood, regelmatig ook matzes dat het meest dicht bij Jezus' Laatste Avondmaal komt. Eén keer maïsbrood, maar dat was een vergissing. Hoewel, het ging die zondag over Midden-Amerika, dus niemand gaf er aanstoot aan.

Soms was er druivensap, meestal rode wijn. Symbool van het vergoten bloed van Christus, maar eveneens symbool van de vreugde, want wijn wordt in de Bijbel vaak met vrolijkheid geassocieerd. Drink met een vrolijk hart je wijn (Prediker 9:7) Wel grappig dat er staat dat je in een vrolijke stemming  moet zijn om alcohol te drinken, dus niet andersom: ben je verdrietig of kwaad, drink dan wijn. De Bruiloft te Kana was een vreugdevol feest en daarom was het ook logisch dat de drank opgewekt vloeide. Jezus deed daar Zijn eerste wonder. De wijn was op: een ramp voor het gezelschap, maar Jezus veranderde water in wijn.

Na veertig dagen vasten dronk ik tijdens de Pasen een aantal glazen rosé.

Lechaim, op het leven!

Dode Zeerollen op de Dam

Toen, alweer elf jaar geleden, onze vakantie in Israël er bijna op zat, besloten we ter afsluiting het Israël Museum te bezoeken. 's Morgens hadden we ons hotel in de Oude Stad van Jeruzalem verlaten, 's avonds ging pas onze vlucht. Het Israël Museum dus, een gigantisch gebouwencomplex met daarin alle aspecten van het Jodendom.

Ik bezocht vorige week de tentoonstelling Jodendom, een wereld vol verhalen in de Nieuwe Kerk van Amsterdam en daar kreeg ik een déjà vu. Want deze expositie bevat ook allerlei aspecten van het Jodendom. Vele documenten en voorwerpen uit diverse windstreken die betrekking hebben op Joodse feesten of gebruiken van geboorte tot dood en alles wat daar tussen zit: besnijdenis, bar mitswa, sjabbath, huwelijk.

Opvallend zijn de kunstvoorwerpen uit landen die je niet direct associeert met Jodendom: Afghanistan, India, Libië. Je zag eeuwenoude geschriften, soms duizend jaar oud. In het hart van de kerk kon je fragmenten van de legendarische Dode Zeerollen zien. Bijbelboeken, twintig eeuwen geleden opgetekend.

Bijzonder zijn de micrografieën. De documenten bevatten tekst, maar de schrijver zet de letters zo, dat ze sierlijke patronen en zelfs tekeningen vormen. Je mocht er niet fotograferen, maar ik heb nog een souvenir, ooit gekocht in het stadje Safed in Galilea, dat ook zo'n micrografie is. Je ziet Mozes getekend met Hebreeuwse letters.

Wie ook Dode Zeerollen op de Dam wil zien, moet opschieten: de tentoonstelling is er nog tot en met aanstaande zondag 14 april. En anders toch maar naar het Israël Museum in Jeruzalem.

Het ei hoort er helemaal bij

Er valt niet meer aan te ontsnappen. Eind februari waren ze al in de winkels te zien, maar nu regent het Paaseieren. Chocolade eitjes in kleurrijk aluminium verpakt, geschilderde eieren in de etalages.

Er schieten mij de laatste dagen allerlei spreekwoorden te binnen over eieren. Als je voor een appel en een ei de kip met gouden eieren hebt gekocht, moet het een eitje voor je zijn om rijk te worden want zo'n beest legt bepaald geen windeieren. Anderen kiezen echter eieren voor hun geld of moeten over eieren lopen om hun ei kwijt te kunnen raken. Wat was er eerder, de kip of het ei? Wie vindt daarover nu eens het ei van Columbus. Of wil het ei gewoon wijzer zijn dan de kip. Gelukkig is een half ei altijd nog beter dan een lege dop...

                                          Geschilderde eieren, ooit in een Roemeens klooster gekocht.
                                         

Wat heeft het ei eigenlijk te maken met Pasen? In ieder geval veel meer dan een bal en een boom met Kerst. Ik las dat de eierenmanie met Pasen misschien wel zijn oorsprong vindt bij  het traditionele veertig dagen vasten, waarbij de 'preciezen' ook geen eieren aten. Werd het eenmaal Pasen, dan was het eieren verorberen bij de vleet.

Op de Sederschotel vind je echter ook een ei. Hard gekookt en gebraden. Tijdens het Joodse Pesachmaal, de Seder, worden er allerlei traditionele gerechten opgediend, zoals mierikswortel (het bittere kruid), charoset (een zoet mengsel) én een ei dat herinnert aan het feestoffer dat destijds in de Tempel werd gebracht. Het ei is tevens symbool van de triomf van het leven over de dood. Dat is nu precies waar het met Pasen om draait. Het ei heeft dus alles met Pasen te maken!

Eieren verstoppen en laten zoeken dus... En eieren eten: gebakken eieren, geklutste eieren, omeletten, eieren van chocola. Het Paasei hoort er helemaal bij.