Totaal aantal pageviews

zondag 23 februari 2014

Dure suiker


Dat Hoe duur was de suiker? van Cynthia McLeod een bestseller was in Suriname, wist ik pas toen ik van het najaar naar Suriname ging. Dus eenmaal weer thuis, las ik het boek. Verbazingwekkend dat ik dit aspect van de Surinaamse, en dus ook van de Nederlandse, geschiedenis nooit op school te horen heb gekregen.  Het decadente leven van plantersfamilies met hun slaven. Slaven die zelfs geacht werden de schoenen van hun misi of masra uit te trekken of aan te doen, terwijl ze zelf geen schoenen mochten dragen. Het boek beschrijft ook de vriendschappen en relaties tussen blanken en slaven en we lezen dat slavinnen kinderen van de blanke planters zogen en opvoeden. Dat alles in een tijd waarin opstandige Marrons steeds meer plantages overvielen. Soldaten uit Nederland werden ingezet om de opstand tot staan te brengen, hetgeen niet erg lukte. Oerwouden vol onbekende insecten, verraderlijke moerassen, een vochtig en heet klimaat, een tegenstander die guerrillatactieken gebruikte, het was geen omgeving waar bakra's (blanken) konden aarden.

 
Koloniaal huis in Nieuw Amsterdam

Het boek van McLeod is verfilmd, maar er is ook een vierdelige Tv-serie van gemaakt die de VARA op zaterdagavonden uitzendt. En zo krijg ik van het verhaal nu ook een beeld. Dat de serie in Zuid Afrika is opgenomen omdat er in Suriname geen suikerplantages meer zijn, doet daar weinig aan af.

 

Joodse planters spelen een hoofdrol in het boek en vorig jaar september was ik in Jodensavanne. Slechts een ruïne van een synagoge is alles wat er nog van rest. De begraafplaats is met veel moeite aan de oprukkende jungle ontworsteld. We goten wat water over de grafstenen zodat we de teksten konden lezen: veel Spaanse en Portugese namen, soms in Hebreeuwse letters.

In de loop van de 19de eeuw verlieten steeds meer mensen de plantage. Jodensavanne werd in 1832 door brand verwoest.

 

Zoals ik onder het kopje 'Puin en roest' in oktober vorig jaar al schreef: van de Surinaamse plantagecultuur is weinig meer over. Maar ruïnes, monumenten en vooral romans en series zijn daarom des te belangrijker, omdat dit deel van de geschiedenis nooit vergeten mag worden.

vrijdag 14 februari 2014

De Bijbel psychologisch ontrafeld


Arend heeft even geen inspiratie voor een blog.
Misschien kan ik iets proberen....ik zat laatst te denken aan de levensfasen van de psycholoog Erikson, kun je die in de Bijbelse geschiedenis passen? Ik ga een poging wagen.
 

Baby in het Paradijs

De eerste fase (de babyperiode) is die van het onvoorwaardelijke vertrouwen. Toen God de wereld schiep, verkeerden Adam en Eva in die fase. Ze leefden veilig en zonder zorgen in het Paradijs en hadden eten genoeg. Ze vertrouwden blindelings op God.

Dan volgt de onafhankelijkheid. Adam en Eva ontdekken dat je ook 'nee' tegen God kunt zeggen. De 'ik wil het zelf doen-fase' van de mensheid breekt aan.
 

Blokjes stapelen

Nu moeten de mensen wel zelf initiatieven gaan nemen. Er wordt van alles ondernomen. Met blokjes proberen ze een hele hoge toren te bouwen, maar God wil dat ze de aarde gaan bevolken. De eerste stapjes worden gezet, de wereld wordt nieuwsgierig verkend.
Dat loopt dikwijls uit de hand, dus God probeert enige structuur aan te brengen: de Wet is een feit. Mensenkinderen moeten stenen tafels leren.
 

 

In de woestijn worden de vluchtelingen uit Egypte pas echt een volk. Ze moeten samenwerken en heel veel leren. De competentiefase begint: welke God is de sterkste? Het Gouden Kalf of JHWH?
Helaas, het wordt zitten blijven. Veertig jaar in de woestijn. Weer leren om elkaar, en bovenal God, te vertrouwen.
 

Bijbelse puberteit

Eenmaal in Kanaän wordt identiteit ontwikkeld. Wie zijn we? Wat willen we worden? We willen een koning, net als iedereen. Bijbelse puberteit: de ene keer houden de mensen zich prima aan de regels, het andere moment schoppen ze er tegen aan. Ik ga wel naar een ander huis: naar Baäl of Asjera!
Op een keer wordt Vader ontzettend boos. Er volgt een zware straf: naar Babel. Een schorsing die zeventig jaar duurt. Daarna is Pa weer goed met Zijn kinderen.
 
Op een dag wordt de mens verliefd. "Volg mij," zegt Jezus en al het andere doet er niet meer toe. Achter Hem aan die zo mooi kan vertellen. De intieme fase in de Bijbel vangt aan. Jezus die om mensen geeft en zieken geneest. De liefde gaat zo ver dat Hij voor alle rottigheid die de mens heeft uitgehaald de straf draagt. Maar, Hij overwint de dood en wil voor altijd bij de mens, Zijn bruid wonen. De Bruid zegt ja, want een relatie met Jezus is het mooiste dat er is.
 

Huwelijksproblemen

Is nu alles pais en vree? Helaas kent het huwelijk na een tijdje beslist problemen. Er worden veel kinderen geboren die onderling regelmatig slaande ruzie zoeken. Desondanks wordt de goede boodschap aan de volgende generatie doorgegeven.
 

De mensheid bevindt zich nu in deze zevende fase, de fase van de middelbare leeftijd. De achtste fase, die van de aanvaarding en de tevredenheid, kortom: de ouderdom, die moet nog komen. Ouderdom komt met gebreken, zeggen ze. Misschien is dat de eindtijd, de visioenen in Openbaring. Maar uiteindelijk zullen alle tranen van de ogen worden afgewist.

En soms kun je ook persoonlijk in een of  meerdere fases zitten. Je wilt onafhankelijk van God zijn, je hebt regels nodig, of je ontdekt dat het allemaal om relaties draait.

De Bijbel psychologisch ontrafeld!
 
 

Nicolien

donderdag 6 februari 2014

Remedie tegen Bijbel-moeheid

Zelfs de fanatiekste predikant of de meest enthousiaste evangelist, zal het moeten toegeven: er is één groot nadeel aan de Bijbel. Het boek heeft bijzonder veel bladzijden, het is te veelomvattend, kortom de Bijbel is dik. In feite is de Bijbel een bibliotheek van tientallen boeken, hoewel er wel wat dunne briefjes tussen zitten. Ik heb ooit een poging ondernomen om de gehele Bijbel van Genesis tot Openbaring te lezen, maar ik strandde op een gegeven moment in de woestijn. De vele voorschriften in Leviticus, ik kwam er niet meer doorheen. Dit gedeelte geeft heel veel praktische voorschriften op bijvoorbeeld het gebied van hygiëne en sociale omgang, maar laat zich niet lezen als een roman. Ook de brieven van Paulus zijn soms lastig te doorworstelen met al die ingewikkelde zinsconstructies. Kortom: op een gegeven moment kun je Bijbel-moe raken. Als je door de vele letters het Boek niet meer kan zien, is er een aardige remedie: het lezen van een kinderbijbel. We zijn enkele weken geleden begonnen en ineens worden alle verhalen - op eenvoudige wijze verteld - weer helder. Door alle ingewikkelde verhaallijnen zie je steeds een rode draad: God werkt door mensen en gebeurtenissen heen. We zijn nu bij Jozef die naar Egypte werd gevoerd. Het duurt nog wel even voordat we bij Openbaring zijn aangekomen, want ook een kinderbijbel is geen dun boekje.