Baby helpt tegen 'kerstkater'

Lekker eten met familie en vrienden. Gezelligheid. Bijkomen van alle drukte. Een periode om eens stil te staan bij deze wereld, bij dit leven.

Zomaar wat uitspraken over de Kerstperiode. Helemaal waar en herkenbaar, toch word ik er soms een beetje weeïg van.

Want je leest ook over kerststress, tips hoe om te gaan met lastige (schoon)familie en gefoeter op het heen en weer sjezen tussen Den Helder en Maastricht om alle broers, (schoon)zussen, ouders, oma’s en opa’s te bezoeken die allemaal aanspraak maken op het beste plekje in de agenda.

En hoezo vrede op aarde als christenen zelfs al met elkaar op de vuist gaan in de Geboortekerk van Betlehem, zoals ik vandaag las.

Als het allemaal achter de rug is, kun je er zomaar een kerstkater van overhouden, een

“the party is over” gevoel. Lege flessen op de grond, maar niet meer weten hoe de wijn smaakte. Lampjes die geen licht meer geven, versiering zonder feestgevoel…

De preek van onze predikant tijdens de Kerstnachtdienst was treffend: wat doet God aan de menselijke chaos hier op aarde? Hij stuurt een baby. Een kwetsbaar kind. Alsof God dacht: zo, ga nu eerst maar eens gewoon zorgen voor dit kleine jongetje.

Zo’n boodschap is wezenlijk. Anders wordt Kerstfeest een opgeklopt mierzoet goedje, waar je al snel genoeg van gaat krijgen.

Geboortefeest met groene takjes

De kerstboom staat bij ons weer in de kamer, glinsterende slingers met papieren kerstklokken eraan zijn langs de muur gedrapeerd.

Sommige christenen nemen geen kerstboom in huis vanwege de heidense oorsprong. Inderdaad, wie de Bijbel er op naslaat zal de term kerstboom tevergeefs vinden, sterker nog, kerstfeest komt er ook niet in voor. Er wordt verwezen naar Jeremia 10: 1-5. Een stuk hout wordt in het bos gehakt en gebeiteld tot afgodsbeeld en verfraaid met zilver en goud. Ik vind eerlijk gezegd de vergelijking met een kerstboom wat vergezocht, maar het versieren van sparrenbomen vindt natuurlijk wel zijn oorsprong in Germaanse gebruiken. Naaldbomen en bijvoorbeeld ook hulsttakken blijven in de winter groen, dus staan ze voor vruchtbaarheid en vernieuwing van het leven. De lichtjes verwijzen naar de zon die na midwinter geleidelijk zal terugkeren.

Kerstballen komen uit duistere magische tijden: naast symbolen van vruchten waren het ook heksenspiegels. Omdat heksen geen spiegelbeeld hadden, kon je ze daarmee verdrijven.

Iemand zei eens: “Je kunt maar beter beschuit met muisjes eten op kerstmorgen, dat verwijst tenminste naar de geboorte van Jezus.”

Oei... Anijs werd destijds door kraamvrouwen gegeten omdat daar enorme geneeskrachtige eigenschappen aan werden toegeschreven en het de productie van moedermelk zou stimuleren. Bovendien hielden anijszaadjes boze geesten op afstand.

Nee, we komen niet af van onze heidense oorsprong. Het lijkt mij het beste om al die kersttakjes, hulstblaadjes, zilver- en goudkleurige ballen en slingers maar als één groot decorum te zien. Een gezellige achtergrond om te vieren dat God zijn grootste cadeau – zijn Zoon – naar onze wereld zond.

Schriftelijk verliefd

Toen ik een kast aan het opruimen was, kwam ik weer die schoenendoos tegen. Nog steeds vol met brieven. Ontstaan door een aanval van romantiek nog net voor het internettijdperk.

Ik was in die tijd lid van een christelijke correspondentieclub. Natuurlijk was een relatiewens de drijfveer. Al snel maakte ik contact met een meisje uit het Gooi. De PTT moet ontzettend blij met ons geweest zijn, want we stuurden hele pakken brieven naar elkaar. Als ik mijn uitgebreide epistel naar haar had gestuurd, kon ik er zeker van zijn dat ik enkele dagen later van haar een flink aantal volgeschreven A4-tjes terugkreeg. Die spanning elke keer als ik naar de brievenbus liep!

Het waren niet alleen brieven. Ik kreeg op een keer ’s maandags de liturgie van haar kerkdienst van afgelopen zondag. Zo kon ik meebeleven wat zij had gezongen en welke bijbelteksten zij in de kerk had gelezen. We stuurden foto’s, kaarten en op een gegeven moment cadeautjes naar elkaar. Ik ontving bijvoorbeeld een sleutelhanger, zij kreeg oorbellen. Het leek niet meer op te houden.

Heel diepzinnig waren de brieven niet. Het ging over alledaagse dingen: het dennenboompje in de tuin, de zieke kat van de buren, een grappige collega of een praise-avond in Hilversum.

Na zo’n vijf maanden intensieve correspondentie, besloten we maar eens af te spreken. Het was de eerste dag van de lente en Amersfoort werd the place to be. Ze zag er leuk uit, de zon scheen uitbundig. Toch was er een probleempje: we hadden elkaar niets meer te zeggen. We hadden onze vingers blauw geschreven en nu was de inspiratie op. Ik probeerde nog wel wat gespreksonderwerpen aan te snijden, maar steeds zei ze:

“Weet ik. Daar heb je al over geschreven.”

De dag duurde veel te lang en compleet down stapte ik in de namiddag weer op de trein naar huis.

Enkele jaren later. Het internettijdperk was begonnen. Via een christelijke datingsite kreeg ik contact met een zekere ‘Nicolien’. In haar mail schreef ze: “Zullen we iets afspreken? Ik hou niet zo van dat heen en weer gemail en geschrijf.”

Ik was het roerend met haar eens.

De verzengende dagen voor Kerst

De donkere dagen voor Kerst. De zon –als die al schijnt – komt laat op en zakt aan het einde van de middag al weer onder de horizon. De eerste kerstlichtjes verschijnen: eerst aarzelend, daarna uitbundiger. De kerken staan in het teken van Advent: elke zondag een kaarsje extra. Op onze eettafel branden deze week twee kaarsvlammetjes. Volgende week zullen het er drie zijn. De donkere periode voor Kerst wordt zo een beetje lichter.

Advent betekent letterlijk ‘komst’. God komt naar ons toe. Het is een periode van verwachten. Veel predikanten preken in die periode graag uit de profeet Jesaja. Niet alleen omdat dat Bijbelboek vol staat met vooruitwijzingen naar de komst van Jezus, maar ook omdat er Messiaanse vergezichten in staan over de wederkomst van Christus. Toch valt er iets op. Jesaja vergelijkt de periode van verwachting met steppen en woestijnen. Hij schrijft over woestijnen die gaan bloeien, beken die ontspringen in de steppe. Dorre vlakten worden vijvers, dorstig land één waterbron. “Effen voor God een weg door de woestijn,” zegt hij.

Voor je oog doemen zinderende zandheuvels op, gegeseld door een meedogenloze koperen ploert aan de hemel. Dat is wat anders dan kerstbomen en sneeuwtafereeltjes. En dan… regenwolken aan de horizon. Stortbuien. Plassen worden beekjes, beekjes worden rivieren. Overal ontkiemt groen. De hele woestijn gaat bloeien als een roos…

                                          Kustwoestijn van Peru

Zo beleeft Jesaja zijn Adventperiode. Misschien dit jaar eens kerstkaarten sturen met oases en woestijnlandschapjes er op?